พลังงานมีอยู่ด้วยกันหลากหลายประเภท และพลังงานน้ำก็ถือว่าเป็นพลังงานสะอาดที่มีความสำคัญ โดยส่วนใหญ่นิยมที่จะนำมาใช้ในกระบวนการผลิตเป็นกระแสไฟฟ้า
พลังงานน้ำ คืออะไร?
พลังงานน้ำ คือ พลังงานที่อาศัยการเคลื่อนที่ของน้ำ พลังน้ำได้ถูกนำมาใช้ประโยชน์หลายอย่าง ไม่ว่าจะเป็นกังหันน้ำที่สามารถยกน้ำขึ้นสู่ที่สูง สำหรับการใช้ประโยชน์ในครัวเรือน ใช้หมุนเครื่องจักรในโรงงานอุตสาหกรรมต่างๆ โดยในปัจจุบันนั้นนิยมนำมาผลิตกระแสไฟฟ้า
พลังงานน้ำประเภทต่างๆมีดังนี้
พลังงานน้ำตก
การผลิตกระแสไฟฟ้าจากพลังงานน้ำตก โดยจะมีการอาศัยพลังงานจากน้ำตกที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ หรือน้ำตกที่เกิดขึ้นด้วยการดัดแปลงสภาพธรรมชาติ เช่น น้ำตกที่เกิดขึ้นจากการสร้างเขื่อนกั้นน้ำ ไฟฟ้าที่กำเนิดขึ้นจะมีกำลังมากหรือน้อยจะขึ้นอยู่กับความสูงของน้ำตกและอัตราการไหลของน้ำที่มีการปล่อยลงมา สำหรับการผลิตพลังงานน้ำด้วยวิธีนี้จะต้องมีบริเวณการทำที่มีความเหมาะสม และหากจะสร้างเขื่อนก็ต้องมีการลงทุนเป็นอย่างมาก
พลังงานคลื่น
เป็นการเก็บเอาพลังงานที่ลมได้ถ่ายทอดให้กับผิวน้ำในมหาสมุทร แล้วเกิดเป็นคลื่นซัดเข้าสู่ชายฝั่งและตามเกาะต่างๆ เครื่องผลิตกระแสไฟฟ้าจากคลื่นทะเลจะมีการออกแบบให้ลอยตัวที่ผิวน้ำแล้วหันหน้าเข้าหาคลื่น การผลิตกระแสไฟฟ้าด้วยวิธีนี้จะต้องอยู่บริเวณที่มียอดคลื่นเฉลี่ย 8 เมตรขึ้นไป และจะต้องมีแรงลมด้วย
พลังงานน้ำขึ้นน้ำลง
เป็นพลังงานที่มีพื้นฐานมาจากพลังงานจลน์และพลังงานศักย์ ในระบบที่มีโลก ดวงจันทร์ และดวงอาทิตย์ ซึ่งการเปลี่ยนพลังงานน้ำขึ้นน้ำลงให้กลายเป็นพลังงานไฟฟ้า จะเลือกอ่าวหรือแม่น้ำที่มีบริเวณพื้นที่ที่สามารถเก็บน้ำได้มากและพิสัยน้ำขึ้นน้ำลงนั้นมีค่าสูง จากนั้นสร้างเขื่อนที่บริเวณปากอ่าวหรือปากแม่น้ำ หากน้ำลงมวลน้ำก็จะไหลออกมาจากอ่างเก็บน้ำ สำหรับน้ำที่มีการไหลเข้าออกจะต้องมีการควบคุมให้ไหลผ่านกังหันน้ำที่ได้เชื่อมต่อกับเครื่องกำเนิดไฟฟ้า ถ้ากังหันน้ำหมุนก็จะได้กระแสไฟฟ้า
โรงไฟฟ้าพลังงานน้ำในรูปแบบต่างๆ มีดังนี้
- โรงไฟฟ้าที่มีน้ำไหลผ่านตลอดทั้งปี จะผลิตกระแสไฟฟ้าโดยใช้น้ำที่ไหลมาตามธรรมชาติ โรงไฟฟ้ารูปแบบนี้จะอาศัยการติดตั้งอยู่ที่เขื่อนผันน้ำชลประทาน โดยจะมีน้ำไหลผ่านตลอดทั้งปี
- โรงไฟฟ้าแบบสูบน้ำกลับ เมื่ออ่างเก็บน้ำปล่อยน้ำลงมา สามารถที่จะสูบน้ำกลับขึ้นไปไว้ที่อ่างเก็บน้ำเพื่อใช้ผลิตกระแสไฟฟ้าอีกครั้ง
- โรงไฟฟ้าแบบที่มีอ่างเก็บน้ำขนาดเล็ก สำหรับโรงไฟฟ้ารูปแบบนี้จะสามารถควบคุมการผลิตไฟฟ้าได้ดีกว่าโรงไฟฟ้าแบบที่มีน้ำไหลผ่านตลอดทั้งปี
- โรงไฟฟ้าแบบที่มีอ่างเก็บน้ำขนาดใหญ่ สามารถที่จะกักเก็บน้ำในฤดูฝน แล้วนำน้ำไปใช้ช่วงฤดูแล้งได้ จึงทำให้โรงไฟฟ้าประเภทนี้ช่วยเสริมช่วงที่ต้องการใช้ไฟฟ้าสูงได้เป็นอย่างดี
น้ำเป็นทรัพยากรที่มีค่าเป็นอย่างมาก ซึ่งเราสามารถที่จะใช้ประโยชน์จากพลังงานน้ำในด้านต่างๆ ดังนั้นเราควรช่วยกันดูแลแหล่งน้ำ เพื่อให้มีน้ำไว้ใช้ในด้านต่างๆอย่างเพียงพอ
